شهیدان هویت معنوی محله‌ها

اغلب محله‌های قدیمی شهر تهران در پیشینه خود نشانه‌های هویتی ویژه‌ای دارند که مختص آن محله است و به نوعی تاریخچه و هویت آن بخش از شهر محسوب می‌شود. البته این نشانه‌ها از اجزای گوناگونی تشکیل شده که در کنار هم هویت امروزی محله‌ها را تشکیل می‌دهند. از بناهای تاریخی و منابع طبیعی گرفته تا سکونت شخصیت‌های مشهور علمی، فرهنگی و اجتماعی و همچنین مراکز مهم عمومی که هریک در شکل‌گیری هویت محله نقش داشته‌اند. طبیعی است که این موضوع با توجه به قدمت هریک از محله‌ها به همان نسبت غنی و پر بار باشد و در محله‌های جدید نمود کمتری داشته باشد. با این حال، در محله‌های با عمر به نسبت کمتر، مثل بخش‌های جنوبی افسریه و مسعودیه که بیشتر در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفته است، نشانه‌های هویتی جدید و متعددی وجود دارد که بخشی از آنها با ویژگی‌های شخصیتی ساکنان دیروز و امروز این محله‌ها در سال‌های اخیر مرتبط است. شخصیت‌های ماندگاری مانند شهیدان محله‌ها که اغلب در دوران دفاع‌مقدس و حتی در سال‌های اخیر و در جریان دفاع از عتبات عالیات به شهادت رسیده‌اند و امروزه ما این یاران سفرکرده را با عنوان شهیدان مدافع حرم می‌شناسیم و یاد و نام‌شان در خاطر تک تک شهروندان زنده است. اغلب محله‌های شرق تهران در این زمینه پیشتاز بوده و ستاره‌های جاویدان و فروزان بسیاری را تقدیم دین و میهن کرده‌اند که اکنون نام بسیاری از این شهیدان والامقام زینت‌بخش معابر، میادین و حتی محله‌های شهر است. اما در شناساندن این نشانه‌های هویتی فروزان در محله‌ها، رسانه‌ها تا به امروز چه کارکردی داشته‌اند، سؤالی است که برای پاسخ به آن می‌توان به ابعاد مختلف موضوع توجه کرد. نکته اول و اصلی، معرفی جنبه‌های معرفتی، عقیدتی و شخصیتی شهیدان محله‌هاست که از آنها انسان‌های معتقد به اصول معرفتی و مسئول در برابر حوادث زمانه از جمله جنگ تحمیلی و حوادث پیش آمده برای عتبات عالیات ساخته و چنین انسان‌های حق‌طلبی به حق نگین‌های درخشانی هستند که هویت تازه‌ای به محله‌ها بخشیده‌اند و یاد و نام‌شان برای همیشه با هویت محله گره خورده است. نشریه همشهری محله از ابتدا در این زمینه به شکل فعال وارد شده و در روایت زندگی شهیدان محله گام‌های مؤثری برداشته که در شناسایی این هویت‌های معرفتی و ماندگار در محله‌ها اثرگذار بوده و طبعاً تداوم آن می‌تواند به تثبیت و ماندگاری این رویکرد کمک کند.